Ημέρα της γιαγιάς χτες 28 Μαρτίου και σκέφτηκα να γράψω 2 λόγια για την δική μου την γιαγιά που με έμαθε πολλά πράγματα για το πως πρέπει να είμαι προς τους άλλους ανθρώπους και την ζωή την ίδια.
Η Γιαγιά μου η Σοφία Μανώλη από το Καλογέρι στους Στουπαίους, έμαθε να βάζει την υπογραφή της στα γεράματα με ωραία καλλιγραφικά γράμματα, και ήταν από τους πιο περήφανους ανθρώπους που έχω γνωρίσει.
Θυμάμαι που με έστελνε να αγοράσω πράγματα όταν πια ήταν ανήμπορη να πάει η ίδια, και μετά με έστελνε να τα αφήσω στις πόρτες αυτών που ήξερε ότι είχαν ανάγκη.
' Να μην σε δουν! Να χτυπήσεις και να φύγεις αμέσως! Να μην χρειαστεί να σου πουν ευχαριστώ! Είναι αμαρτία να ξέρουν οι άλλοι το καλό που κάνουμε!"
Πήγαινα και γω σαν τον κλέφτη και έτρεχα να φύγω να μην με δουν.
Άνθρωπος της εκκλησίας και με το μπαστουνάκι της πηγαίναμε μαζί σιγά σιγά μέχρι την εκκλησία γιατί ήταν χρέος της εγγονής να βοηθά την γιαγιά, ακόμα και αν σαν παιδί ήθελα να τρέξω, να φύγω , να πάω να παίξω, αλλά το χρέος ήταν χρέος και δεν υπήρχε περίπτωση να γινόταν αλλιώς.
"Να φυτεύεις την γη" Έλεγε και σχεδόν τυφλή με το μπαστούνι στο ένα χέρι και με το φυτό στο άλλο, έκανε μπαξέδες, φρόντιζε λουλούδια και η θεία μου η Θοδώρα προσπαθούσε να μας μάθει κέντημα, μας έδειχνε το πως μπορούμε να κάνουμε βούτυρο, πως γνέφουν, πως πλέκουν, πως εν τέλει να ζούμε χρησιμοποιώντας τα πάντα γύρω μας και όπως θα λέγαμε σήμερα, οικολογικά.
Η γιαγιά μου ήταν ένας πολύ πονεμένος άνθρωπος. Έχασε 2 παλικάρια 22 και 23 χρόνων σε σύντομο διάστημα. Το ένα από νάρκη στο τέλος του πολέμου, το άλλο σε τροχαίο στην Αφρική που είχε πάει να γλυτώσει τον πόλεμο και την πείνα. Κουρασμένη και άρρωστη δεν βαρυγκομούσε, μόνο προσευχόταν και έκανε υπομονή με τα τόσα βάσανα που της έφερε η ζωή.
Αρρώστιες των παιδιών, πείνα, φτώχεια, δυσκολίες, όμως πάντα με καρτερία, αξιοπρέπεια και κουράγιο δεχόταν την κάθε μέρα και είχε τον νου της και σε όσους θεωρούσε ότι ήταν σε χειρότερη μοίρα.
Το τι φυτεύουμε στις παιδικές ψυχές καμιά φορά μοιάζει με τους βολβούς που πρέπει να έρθει η κατάλληλη εποχή για να βρουν τον δρόμο τους και να φυτρώσουν τα λουλούδια τους.
Έχω το όνομα της και είμαι πολύ περήφανη για αυτό και προσπαθώ να τιμώ την μνήμη της και τις διδαχές της.
Το να είμαστε περήφανοι για την καταγωγή μας, είναι πάνω από όλα προσωπικό θέμα και τι μαθήματα ζωής έχουμε πάρει.
Ο τόπος μας, η καταγωγή μας, η ζωή μας η ίδια, είναι το βίωμα μας που μας κάνει αυτό που είμαστε και όπως ο κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι περήφανος για το παρελθόν και τις καταβολές του, έτσι και γω είμαι περήφανη για την γιαγιά μου, για τα χωριά και την πόλη που κρατά η σκούφια μου , και όλη αυτή την συσσωρευμένη σοφία ζωής από παππούδες γιαγιάδες και γονείς, μεταγγίζεται σε μνήμες και λόγια στα δικά μου παιδιά να τα πάρουν σαν δώρο για την δική τους ζωή, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, η ζωή συνεχίζεται με το κεφάλι ψηλά και το αγύριστο αρβανίτικο κεφάλι να προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Και αυτό το κείμενο το είχα γράψει πριν μερικά χρόνια για την άλλη μου γιαγιά, την Κυρά Κούλα την Σαραβανέκενα, όπως άκουγα να την φωνάζουν.
Έλα δω κόρη μου. Πιάσε μου το μαντήλι που έπεσε πίσω από το κρεβάτι.
Έλα παιδί μου και δεν μπορώ. Εντάξει, την ευχή μου νάχεις. Που πας? Όλο δουλειά, δουλειά, κάποτε είχα και γω δουλειές. Δεν με προλάβαινε κανείς. Τρεις γυναίκες μου φέρνανε γεμάτα κοφίνια με κρεμμύδια και τα έκανα πλεξούδες, και πάλι τους έλεγα πιο γρήγορα, αργείτε! Οκάδες ελιές ξεδιάλυνα, μόνο με τα χέρια από τα κλαδιά και τα φύλλα. Αυτά τα χέρια που δεν μπορούν ούτε το μαντύλι να πιάσουν, κουβάλαγαν το νερό από το πηγάδι ,δυο δυο τους γκαζοντενεκέδες. 30 σκάλες από το κτήμα στο σπίτι, χώρια το μονοπάτι. Αχ , πώς φύγανε τα χρόνια.! Που πήγανε? Αέρας έγιναν, αέρας και πάνε...... Να φύγω και γώ, να πάω να βρώ τον άντρα μου, να βρώ το παιδάκι μου.
Σου έχω πει πως τόχασα? Πνευμονία, 5 χρονών παιδάκι. Που γιατροί τότε, που καράβια, που φάρμακα! Φεύγανε τα αγγελούδια μας χωρίς να το καταλάβουμε.
Γέρασα πολύ, γιατί να ζώ? Θέλω να πεθάνω κόρη μου αλλά ο χάρος με ξέχασε εδώ κάτω να βασανίζομαι εγώ να βασανίζω και σας! Και τι καταλαβαίνω? Ούτε τηλ δεν μπορώ να δω πια. Έχω μια βουή μές το κεφάλι μου από τον ίλλιγγο. Ένα τσσσσζζζζζ
όλη την ώρα. Βοηθησέ με να φτιάξω λίγο τα μαξιλάρια..έτσι είναι καλύτερα...
Τι να κάνω παιδί μου όλη την μέρα μόνη μου! Κάποτε που ήμουνα νέα , 70 χρονών, ................τι γελάς? Νομίζεις ότι είσαι γριά 70 ? Όσο μπορείς και κάνεις είσαι νέα, μη κοιτάς που είσαι μικρή και δεν το καταλαβαίνεις! , Δεν με θυμάσαι που έπλεκα με το βελονάκι/ Εκείνες τις κουβέρτες που σου έδωσα προίκα, να τις στρώνεις. Μη φοβάσαι, δεν παθαίνουν τίποτα. Να τις στρώνεις και να με θυμάσαι. Να λές, η γιαγιά μου τις έπλεξε! Και την άλλη, που έχει ένα κομμάτι σε πιο μπέζ, και αυτή! Βάλε ένα μαξιλάρι πάνω, και δεν θα φαίνεται! Ο αφορεσμένος μου έδωσε λάθος νούμερο, και γώ τότε δεν έβλεπα καλά, και δεν το κατάλαβα.. Τέλος πάντων,,τώρα ότι έγινε έγινε...Στις γιορτές να τις στρώνεις, να στράφτει ο τόπος! Στις γιορτές να βάζεις άσπρα..Αυτές τις μόδες που έχετε εσείς οι νέοι, όλες οι μέρες ίδιες... Μόνο εσείς νομίζετε ότι έχετε δουλειές και δεν κρατάτε ούτε γιορτές, ούτε τίποτα! Τότε να σε είχα, από το ξημέρωμα μέχρι αργά την νύχτα. Να τις κρατάς τις μέρες, και να τους λές, αυτή την έκανε η γιαγιά μου. Εσεις οι νέοι είστε ανεπρόκοποι! Μη φεύγεις, αμέσως να παρεξηγηθείς...μια κουβέντα δεν σηκώνετε,, γριά γυναίκα είμαι , μη με ξεσυνερίζεσαι παιδί μου, Θα φύγω και θα λές, η γιαγιά μου με έλεγε ανεπρόκοπη,,,,και θα γελάς!
Κάτσε λίγο ντε... πές μου για τις δουλειές σου, ο άντρας σου σου φαίρεται καλά? Πάλι καλά. Έτσι έιναι, τώρα τους διαλέγετε..που εμείς τότε! Από το παράθυρο τον βλέπαμε όταν ερχόταν γαμπρός στο σπίτι, και αν μας άρεσε καλά, αν δεν μας άρεσε ποιός μας ρώταγε? Έτσι και αλλιώς, ούτε το βρακί μας δεν βλέπανε. Όχι όπως τώρα, !!Εγώ ήμουνα τυχερή! Καλός ο Γιώργος μου. Πάνω στο άσπρο άλογο, με το ψαθάκι του...τον βλέπανε όλοι και τον σεβόντουσαν. Ο γραμματικός του χωριού τότε είχε μεγάλο κύρος. Ήξερε γράμματα, Τώρα τα μάθαν όλοι...μμμμμμ!
Τι τα θές? Με άφησε χήρα 45 χρονών με τρία παιδιά! Μου λέγανε να ξαναπαντρευτώ! Σιγά ...να είχα ένα γέρο να του πλένω τα σώβρακα..καλά ήμουνα και μόνη μου...θα πάω τώρα να βρώ τον Γιώργο μου, να του πω για όλα τα βάσανα που πέρασα. Έβαψα το σπίτι μαύρο απ έξω .Και μείς όλοι μαύρα φορέσαμε. Περάσανε 40 χρόνια να βάλω άλλο χρώμα! Και τι κατάλαβα! Μαύρισε πιο πολύ η ψυχή μου, μαύρισε και των παιδιών. Η μάνα σου τα έβαλε στα 14 και τα έβγαλε που αρραβωνιάστηκε στα 19. Με μαύρη ποδιά, και με τα πόδια από το χωριό στην πόλη για το σχολείο ,βρέξει χιονίσει. Μόνο 4 κορίτσια είχε η τάξη τους που τέλειωσαν. Την είδα την προκοπή τους. Η μια χωρισμένη, η άλλη ανύπαντρη, η άλλη του σκοινιού και του παλουκιού! Ευτυχώς η μάννα σου πήρε τον πατέρα σου και πέρασε καλά!
Ναι ...τα ξέρετε όλα εσείς!
Τι θα φάνε τα παιδιά? Σουβλάκια? Πάλι? Εμείς χάναμε μια λουκουμάδα, μια τηγανίτα...ρίχναμε λίγο κανέλα, λίγο μέλι...έτοιμο. Τι δεν έχετε χρόνο. Πόσο χρόνο θέλεις να ανατέψεις το αλεύρι με το νερό! Ποιό πολύ χρόνο θέλεις να περιμένεις να τα πάρεις. Μάθατε τώρα όλα έτοιμα! Πάλι νευρίασες? Πολύ εύκολα νευριάζετε...υπομονή καθόλου! Αχ τα νιάτα! Τι πια νιάτα! 40 χρονών! Παιδί είσαι!
Στείλε μου λίγο τα παιδιά να τα δω. Όλο από τη σκάλα να περνάνε τα βλέπω. Ένα γειά σου γιαγιά και δρόμο. Πάλι καλά. Άλλοι δεν τα βλέπουν καθόλου τα εγγόνια τους, το ξέρω. Αχ παιδί μου θέλω να φύγω, δεν μπορώ άλλο, κουράστηκα να ζω.....άντε φέρε το πιεσόμετρο γιατί δεν νιώθω καλά , μη σου μείνω εδώ πέρα και δεν ξέρεις τι να με κάνεις, και όταν πας στο σούπερ , φέρε μου μια σοκολατίτσα να γλυκάνω λίγο το δόντι μου..όλο κουάκερ κουάκερ...βαρέθηκα...άς τους γιατρούς να λένε....μια ώρα πιο γρήγορα...άργησα κι όλας. Άντε , με την ευκή μου κόρη μου!
Αφιερωμένο στη γιαγιά μου που ποτέ δεν κατάλαβε πόσο την αγαπούσα. Δεν ξέρω γιατί την σκέφτομαι τελευταία, ίσως γιατί προσπάθησα να θυμηθώ πώς μιλούσε για το πόστ, Πές μου παιδάτσι μου.
.JPG)
Πριν μερικά χρόνια σε μια ημερίδα στο Γιοκάλειο, είχαμε ακούσει ότι ο Αντιδήμαρχος τουρισμού Κύμης θα είχε συναντήσεις για να δημιουργηθούν στην Κύμη πίστες αναρρίχησης και το πως θα μπορούσε αυτό να ωφελήσει όχι μόνο την Κύμη αλλά να συνδεθεί αυτή η δραστηριότητα και με το δικό μας κομμάτι του νησιού.
